Willen moet je ook maar kunnen!

Collectief zelfvertrouwen

“Alsof ze hebben gedronken uit de bron van zelfvertrouwen…” Dit lees ik in de volkskrant de dag na de meer dan verdiende overwinning van het Nederlands Elftal op wereldkampioen Frankrijk. Een prachtige winst in een reeks van succesvolle wedstrijden. Het kan niet op.
En dat terwijl nog zo kort geleden iedereen (alle 17 miljoen Nederlandse trainers langs de lijn), het team en trainer verguisden na mislukte pogingen om het oude (nostalgische en historische) niveau weer te halen.

Sfeer

Op TV geven commentatoren, die zelf alles meegemaakt hebben, aan dat de sfeer goed is. Ze hebben zelfs “30 seconds” gespeeld’ . Maar wat is dat ‘Sfeer’? Gezelligheid? Team gevoel? Vrienden van elkaar? voor elkaar willen gaan? Volgens mij is in voetbal de wijze waarop samengewerkt wordt aan gewenst succes, en met name de mindset en intentie waarop samengewerkt wordt om succes te bereiken, de doorslaggevende factor voor succes. Iedereen in het NL Team kan voetballen; schoppen, koppen, stoppen, rennen, systemen spelen en houden aan de opdracht. Maar de onderscheidende factor om een aantal wedstrijden op rij te winnen, als dat nodig is, zeker tegen de wereldkampioen, is het collectief zelfvertrouwen van het hele team, dat je er in gelooft en op kunt vertrouwen dat iedereen in het team zijn stinkende best doet on het gezamenlijk doel te bereiken.

Cultuur kun je trainen

Trainers klagen soms bij veel verlies op een rij dat er geen vertrouwen is in het team, dat er geen sfeer is van onoverwinnelijkheid en vol voor elkaar willen gaan. Volgens mij is het juist de taak van de trainer om zo’n sfeer te (laten) creëren en vast te houden. Cultuur in een team, of de wijze waarop spelers met elkaar omgaan, om gewenst en gemeenschappelijk succes te halen, is maakbaar. Het is niet iets vaags wat je overkomt en komt en gaat zonder dat je er grip op hebt. Het is juist de belangrijkste tool naar synergie en succes. Kernfactor zijn de onderlinge patronen van gedrag die je kunt observeren, veranderen en duurzaam borgen. Je moet ze dan zien als de blauwdruk van het team. Dus niet de structuur (rolverdeling) is de blauwdruk, ook niet het aanvalsplan (strategie) en zeker niet de systemen. De keiharde afspraken en voorwaarden die je stelt over besluitvorming, informeren, elkaar steunen, aanspreken en uitdagen, communiceren, leiderschapsgedrag, afstemming in de rust (meeting) en hoe optimaal met laat om te gaan naast het veld, bouwt een onderlinge sfeer die uitmondt in collectief zelfvertrouwen die nodig is voor gewenst succes. Ook (juist) tijdens crisis. Ook (juist) bij grote diversiteit en conflicten in het team. En zeker ook buiten de sport.